Dağlar
Büyük Menderes vadi oluğunun kuzey ve güneyinde birbirlerine bazan yaklaşan bazan uzaklaşan iki dağ sırası yer alır.Kuzeydeki bu dağların sıraları Dinar yakınlarından başlayarak Ege Denizinde son bulur. 300 Km kadar uzunluktadır.Aydın Dağları genel adını alırlar.Kolayca aşınabilen kütlelerden oluşmuş bu dağlar dar ve derin vadilerle parçalanmıştır. Bu derin vadilerin tabanlarında genellikle kuruyan sel yataklarının çakıllları görülür.Yamaçları ve vadiler zeytinlikler,daha yukarıları ormanlarla kaplıdır. Büyük Menderes ve Küçük Menderes vadisi arasında bir duvar gibi uzanırlar.Yükseklikler çok olmamasına rağmen geçit vermezler.Bu nedenle Aydın-İzmir Karayolu ve Demiryolu bu dağların eteklerini izleyerek Ovacık ve Gümüş Dağı arasındaki vadiden Selçuk'a ulaşır.
Aydın Dağlarının yer yer yükselen tepeleri Horsunlu'nun kuzeyinde Karlık 1732m,Kuyucak'ın kuzeyinde Karadağ 1353m,Nazilli'nin kuzeyinde Oyuk dağı 1460m, Sultanhisar'ın kuzeyinde doğusu dik kayalıklardan oluşan Malgaç 1343m.
Bunlar Aydın üzerinde yeniden yükselerek Cevizli Dağlarını meydana getirirler.Bunlardan Üçkoz Tepesi 1446m.ye ulaşır.Cevizli dağlarından sonra alçalarak Ortaklar yakınında geçit verirler ve Güney batıya yönelirler.Bu sırada Gümüş Dağı 1020m.dir.Yeniden bir yay çizerek batıya doğru uzanan Samson Dağları bir yarımada yaparak Dipburun'da denize ulaşırlar.Samson Dağlarının en yüksek tepesi 1229m.dir.
Büyük Menderes nehrinin güneyindeki dağlar yer yer büyük vadilerle yarılmış kütleler görünümündeki Dandalas Çayının doğusunda Babadağ'ın yamaçları yükselmeye başlar.Bu dağın doruğu 2380m.dir ve Denizli İl' i sınırları içindedir.Doğu yamaçlarında Karacasu yaylası ,Karıncalıdağ' da ormanlarla kaplı tepeler 1699m.ye yükselir;diğer yandan Büyük Menderes'e doğru uzanarak Akçay Vadi'sinde sona erer. İl' in en büyük yükseltisini sunan Madran Dağı üç yanı vadilerle çevrili büyük bir kütlenin ortasında yükselir.Çine Çayı'nın batısında Gökbel daha sonra Beşparmak Dağları,Bafa Gölü çevresinde dolanarak Ege Denizi'ne ulaşırlar.Güneydeki dağ sıraları Menteşe Dağlık kütlesiyle ayrılmaz bir bağlantı kurarak,Muğla İl sınırları içinde uzanırlar.
AKARSULAR
BÜYÜK MENDERES
Egenin en uzun akarsuyudur. Sandıklı-Afyon arasındaki platolardan doğar. 585 km uzunluğundadır. İl içindeki uzunluğu 170 km dir.
DANDALAS ÇAYI
Karacasu'nun güneydoğusunda toplanan sulardan oluşur. Kuyucak yakınlarında Büyük Menderes akarsuyuna karışır.
AKÇAY
Muğla'nın kuzeydoğusundaki dağlardan doğar. Bozdoğan yakınlarında, üzerinde Kemer Barajı kurulmuştur.
ÇİNE ÇAYI
Yatağan ovasından doğar. Çine ovasını suladıktan sonra Çiftlikburnu yakınında Büyük Menderese ulaşır.
KÜÇÜK AKARSULAR
Aydın ili sınırları içinde Büyük Menderese katılan pek çok dere vardır. Sağ yandan; Feslek, Malgaç, Köşk, İmamköy dereleri. Aydın'dan katılan; Tabakhane deresi. Aydın-Germencik arasında; Karagöz, Yalkı, İkizdere, Alangüllü dereleridir. Sol yandan katılanlar; Kocadere, Dalama dereleri. Çine çayından sonra; Çakırbeyli, Çakmar, Koçarlı dereleridir.
GÖLLER VE GÖLETLER
İlin en büyük gölü Bafa gölü olup, Büyük Menderes deltasının güneydoğusundadır. Söke-Milas-Bodrum yolu Bafa gölünün kenarından geçmektedir. İldeki diğer göller ise Samson dağı etekleri ile Menderes deltasının ayrım yerinde 4 kilometrekarelik alanı kaplayan Karina gölü ile Bafa gölünün kuzeyindeki ovada yer alan Azap gölüdür.
İklim
Akdeniz iklimi egemendir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. İldeki dağların denize dikey inmesi , deniz rüzgarlarının çok içerlere kadar girebilmelerini sağlar. Bu nedenle Akdeniz Bölgesindeki sıcaklar kadar bunaltıcı sıcaklar görülmez. İlde en yüksek sıcaklık temmuz en düşük sıcaklık ise aralık aylarında görülmektedir.
Yıllık sıcaklık ortalaması 18 °C'dir. Yağış ortalaması ise 600-650 mm arasındadır. Yağışların mevsimlere göre dağılımında düzensizlik görülmektedir. İl'e belirli aralıklarla kar yağdığı da görülmektedir. Özellikle yüksek kesimlere bazı yıllar 25-30 cm. ye varan kar düşmektedir.
Bitki Örtüsü
Aydın' da iklime bağlı olarak bitki örtüsü Akdeniz iklim özelliğini taşır. İlin topraklarının % 30 u ormanlarla kaplıdır. Yüksek kesimlerde palamut meşesi, meşe, karaçam, fıstık çamları, sedir ağaçları bulunur. Kurakçık karakter deki boylu makiler ise geniş alanlar kaplar. İç kesimlerde 500-600 m'ye kadar bu tür bitkiler önemli yer tutar.
Zeytin ağaçları, fıstık, menengiç bunlardan bazılarıdır. Bu türlerin bir kısmı insan eliyle bir kısmı da yangınlarda yok olmuştur. Bunun dışında insan eliyle dikilmiş büyük miktarda incir narenciye, şeftali, erik, elma, kiraz, fındık vb. türdeki meyve ağaçları geniş alanları kaplamaktadır.
Tarım
Nüfusun % 70'i halen tarımla uğraşmaktadır. Üretim bakımından yapılan sıralamada Türkiye'nin dördüncü ilidir. Tarımın bu kadar önemli olmasında iklimin, toprağın verimliliğinin ve sulama koşullarının uygunluğu büyük bir etkendir. Bu nedenle Menderes ovasının verimli topraklarında, başta pamuk olmak üzere, her şey yetişmektedir. Aydın'ı diğer illerden ayıran en belirgin özelliği, endüstri bitkilerine ayrılan bölümün, tahıl tarımına ayrılan bölümden daha fazla olmasıdır. İlde yetişen en önemli endüstri bitkisi Pamuk' tur.
Daha sonra sırasıyla tütün, ayçiçeği, patates, yer fıstığı yetiştirilir. Zeytincilik, yağ sanayii ile birlikte ilin en önemli sektörlerinden biridir. Türkiye'de en çok zeytin ağacı Aydın ilindedir.Kıyıdan itibaren 800 m. yüksekliklerdeki yamaçlarda yetişir. Tarla bitkilerinden buğday, arpa, çavdar, mısır yetiştirilir. Dünyanın en ince kabuklu ve lezzetli İncirleri de Aydın ilinde yetişir. İncirin ilin ekonomisine katkısı büyüktür. Son yıllarda şeftali, elma çeşitleri de yetiştirilmeye başlanmış ve meyvecilik alanında özellikle turunçgillerde büyük gelişmeler kaydedilmiştir.
Hayvancılık
Hayvancılık özellikle kırsal alanda Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren önemli geçim kaynakları arasındadır. 1950'lerden sonra sanayi ürünlerinin ticari alanda giderek değer kazanması, çayır ve meraların yerlerini, pamuk, tütün gibi bitkilere bırakmasına neden olmuş zamanla hayvancılık tarımsal faaliyetlerin yanında ek bir uğraş haline gelmiştir.
Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği gibi türlerde azalma olmakla birlikte; sığır besiciliği, tavukçuluk, ve arıcılıkta gelişmeler meydana gelmiştir.Büyük Menderes nehri ile il sınırları içerisindeki göller ve küçük akarsularda yapılan tatlı su balıkçılığının yanında, kıyı şeridinde deniz balıkçılığı da gelişmiştir.
AYDIN MERKEZ İLÇE
Aydın, merkez ilçesiyle birlikte 17 ilçenin yönetim merkezidir. Coğrafi yönden ilin merkezi konumunda bulunması, kara ve demir yolunun buradan geçmesi, verimli toprakları, hızla gelişmekte olan sanayisi, üniversitesi ve sağlık ve kültürel alanlarda gelişmiş bir ildir.
Adres: Süleyman Seba Cad. Tikveş Palas Ap. No:85/11
Maçka-Beşiktaş / İSTANBUL
Email: aydinvakfi@aydinvakfi.org.tr
Website: www.aydinvakfi.org.tr