Aydın'ın temiz havası, yayla evleri, çömleği, testisi ve bardağıyla ünlü şirin ilçesi Karacasu'da iki asırdan beri yapılan gelin bardağı şimdilerde bütün Türkiye'ye hatta yurtdışına yayıldı. Yarım asırlık testi ustası Hamdi Kirişçi, dillere destan bir hikâyesi olan gelin bardağına turistlerin büyük ilgi gösterdiğini anlatıyor.

Dilimizde 'Karacasu bardağı gibi dizilmek' diye bir deyim var. 'Karacasu neresi, bardak nasıl dizilir?' diye sorabilirsiniz. Karacasu; Aydın'ın şirin bir ilçesi... Bir Afrodisias'ı var, bir de toprak bardakları... Bilmediklerimizle ilgili merakımızı gidermek için yollara düşüyoruz... Sonbahar güzelliğinde yolun iki yanını süsleyen zeytin, narenciye ve çam ağaçları arasından kıvrılarak ilçeye ulaşıyoruz. Bol oksijenli yayla havası karşılıyor bizi. Yolun sonuna doğru çömleğin hammaddesi kırmızı çamurun izlerine rastlıyoruz. O izler, bizi yarım asırlık çömlek ustası Hamdi Kirişçi'ye götürüyor.

Hamdi Amca, Karacasu'nun en eski çömlek ustalarından, bu mesleğin pîri. Bizi evine davet ediyor. Bahçesi, el emeği göz nuru toprak testi ve bardakla dolu. Mis gibi toprak kokulu bahçesinde hikâyesini dinliyoruz.
Hamdi Kirişçi, 75 yaşında, eli çamura değdiğinde on yaşındaymış. Küçük yaşta çalışmaya başlamış. 30 yıl başkalarının yanında çamurla çömlek, testi, bardak ve çeşitli figürler yapmış. Ustalaştım derken, 42 yıl önce evi yanmış. Yangında annesini, evladını ve tüm mal varlığını kaybetmiş. Sonra hayatını çamura vermiş. Elini çamura buladıkça ruhu sükunete ermiş, hayata dört elle sarılmış. Ekmek teknesi karışık ve çamurlu ama çalışırken duyduğu huzur yüzünden okunuyor.

İki asırlık 'gelin barda-ğı'nın hüzünlü hikâyesi
Hamdi Kirişçi, onca testi, bardak, toprak eşya arasında birine başka bir sevgiyle, özenle bakıyor. Çünkü o, alelâde bir bardak değil, yeni kurulan yuvadaki huzurun sembolü. Gelin kızların evine götürdükleri nadide bir eşya. Karacasu'dan başka şehirlere yayılan 'gelin bardağı' iki asır önce seramik ustaları tarafından icat edilmiş. Kirişçi, 'gelin bardağı'nın hikâyesini anlatmaya başlıyor.
İki asır önce Karacasulu bir gelin, kumalarından rahatsız olunca bir seramik ustasından bardak yapmasını istemiş. Kumalarını düşünerek Allah'tan bir dilekte bulunmuş: 'Eşimin çocukları benden olsun ve kumaların arasında ezilmeyeyim.' Hissettiklerini ustaya anlatmış. Usta, almış çamuru eline ve bir bardak tasarlamış. 'Gelin bardağı' böyle ortaya çıkmış. İhtişamın olmadığı eski zaman düğünlerinde her kızın çeyizinde bulunurmuş. Kuma istememenin bir nişanesiymiş bu bardak. Hamdi Amca, ustalarından devraldığı bardağa yeni figürler ekleyerek yarım asırdır nice gelinin çeyizine 'gelin bardağı' yetiştirmiş.

Figürler anlam yüklü
Gelin bardağı, gelinlik kızın arzusuyla şekilleniyor ve evlilikten beklentilerini anlatıyor. Bardağın gövdesinde iki kulpu, bir büyük ağzı ve yanlarında iki küçük ağzı bulunuyor. İki yanında ise üçerden altı tane çocuk emziğini andıran küçük bir ağız daha var.

Bu altı ağız, ilk eşin çocuklarını sembolize ediyor. Gelinlik tacı takmış kadın figürü, isteği gerçekleşmiş huzurlu bir kadını simgeliyor. Bardağın çevresini dolaşan zincirler ise üzerine kuma getirilen kadının hayatını evlatlarına adadığını ifade ediyor. Kulplar üzerindeki iki ağız, kumaları temsil ediyor.

Bardağın üzerindeki erkek figürü, üç kadın ile uğraşmaktan yaşlanmış görünüyor. Gül resmi de erkeğin kumaları getirmeden önce ilk evlendiği hanımıyla yaşadığı güzel günleri hatırlatıyor.
Turistler hayran kalıyor
Hamdi Kirişçi, bardağın nasıl yapıldığını anlatıyor. Dağdan getirilen kırmızı toprak, kuru halde su dolu havuza dökülüyor. Karıştırılarak inceltilip elekten geçiriliyor. Kuruması için güneşte bekletilen toprak, kalıp haline getiriliyor. Hamdi Amca, mahir elleriyle şekil veriyor çamura. Çamurun bardağa dönüşmesini büyük bir merakla izliyoruz. Kulpunu yapıyor ve kurumaya bırakıyor. Son durak fırın... Piştikten sonra soğuması için bekletiliyor. Hamdi Amca'nın bardakları pek meşhur, her şehirden müşterileri var. Karacasu'ya yolu düşen turistler de, 'gelin bardağı'na hayran kalıyor. Yüzyıllar önce kuma korkusu yaşayan Karacasulu gelinin duası, bir bardağa işlenip dünyayı dolaşıyor.

Haber Linki:
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1060924